ලංකාවෙදි සේෆ්ටි ට්වෙන්ටි ෆස්ට්ද?

සාමාන්‍යෙන් දියුණු සහ සංවිධිත ඉදිකිරීම්, නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රවල වැඩ කරන අය නං දන්නව සේෆ්ටි ෆස්ට් කියන සංකල්පය. ඒ වගේම දියුණු රටවල සියළු පොදු සේවා වලදිත් මේ දේ ක්‍රියාත්මක වෙනව. අනික මිනිස් ජීවිතයක තියෙන වටිනාකම්, අනික් සියල්ල කල යුත්තේ ආරක්ෂාවට මුල් තැන දෙමින් බව වගේ කරුණු දියුණු රටවල සංකල්පයක් හැටියටම මුල් බැහැල තියෙනව. ඒත් අවාසනාවකට අපේ අටේ තත්වෙ මොකද්ද. රට දියුණු නැති නිසා ඒ වගේ සංකල්පත් තියෙන්නෙ තාම ප්‍රථමික මට්ටමේම තමයි.

මම මේ ලඟදි දැක්ක ඉක්ටාඩ් එකේ අළුතින් OHSAS (Occupational Health & Safety Advisory Service) පාඨමාලාවක් පටන් ගන්න යනවලු. ඉතාම හොඳ වැඩක්. මොකද ල ංකාවෙ ඉදිකිරීම් වල සේෆ්ටි කියන්නෙ හෙල්මට් එකයි ඕනනං ලුමිනස් වෙස්ට් එකයි දා ගන්න එක විතරක් නිසා. කලාතුරකින් සේෆ්ටි බූට් දෙන ආයතන තිබ්බත් බහුතරය සෙරෙප්පු තමයි දාන්නෙ.ඒත් ඉන් එහා ගිය පුද්ගලික ආර්ක්ෂාවක් ගැන බහුතරයක් නෝ කතා.

එහෙව් රටේ බෝට්ටුවක විසි දෙකක් ගිහින් ගිලිල මැරෙන එක අහන්නත් දෙයක්ද?

මීට කලිනුත් බේරුවල ප්‍රදීපාගාරෙ බලන්න ගිය සණස පිරිසක් ඔය විදියට බෝට්ටුව පෙරලිල ජීවිත ගානක් නැති උනේ බෝට්ටුවෙ තරමට වඩා දා ගත්තු නිසාලු. කාලෙකට ඉස්සර වෙසක් දාක නිල්වලා ගඟේ "ආසයි බයයි" බෝට්ටුවෙ ගිලිල මල දා ඉඳල අද වෙනක්ල් කී දාහක් ඔහොම මැරිල ඇත්තද? ඒත් ඉතින් බල්ලො බලල්ලු වගේ මිණිස්සු මරන රටක බෝට්ටුවක් පෙරලුනාට කාට පාන්ද?

අනෙක් දේ ලංකාවෙ මහා මාර්ග.

මේවගෙ යන බහුතරය හිතන්නෙ ජීවිතේ තමන්ගෙ නෙමෙයි අනුන්ගෙ කියල. මෝටර් සයිකල් වල යන සමහරුන්ගෙ හෙල්මට් එක අතේ. හරිනං දන්න තිබ්බෙ උන්ගෙ පුකට. මොකද මොලේ ආරස්සාවට.

ගිය සුමානෙ කඩුවෙලදි වෑන් එකක් හැපිල හතක් එතනම මැරිල. හේතුව හරියට නොපෙනි ඉස්සර කරන්න ගිහින්. ල ං කාවෙ පාරවල් පටුයි සහ ඔරොත්තු නොදෙන තරන් වාහන තියෙන නිසාමයි රියදුරන් පොඩ්ඩක් විනීතව පරිස්සමින් යන්න ඕන. ඒත් වෙන්නෙ ඒකෙ අනික් එක.

හැමෝම හිතන්නෙ අළුත කාපට් දාපු පාරවල් කියන්නෙ මොනැකෝ වල ෆෝමියුල වන් ට්‍රැක් එක කියල. යන්න හදන්නෙ අනිකට උඩින්. හැබැයි විනාඩි දහයක් කලින් ගෙදරින් එන්න පාන්දර නැඟිටින්න කම්මැලියි. මම ගිය ජූලි මාසෙ ලංකාවට ගිහින් මාසෙයක් තුල කිළෝමීටර් තුන්දාහක් වාහනේ එළවල තිබ්බ, එක දඩ කොළයක්, ඇක්සිඩන්ට් එකක් නැතුව. අපේ මිතුරෙක් මෙහෙ ඉඳන් ගිහින් සති තුනට රුපියල් තුන්දහක දඩ ගෙවල. මිනිහ ඒක කිව්වෙත් හරි ආඩම්බරෙන්.

මගේ මෙහෙ ඉන්න හිතවතෙකුගෙ බෑන අළුතෙම්ම ගත්තු මොන්ටේරො ස්පෝර්ට් එකක තමන්ගෙ බිරිඳයි පුංචි දූයි ඉස්සරහ සීට් එකේම තියාගෙන හැටට හැටෙ ඇවිල්ල මඟ රිවස් කරපු කන්ටේනර් තඩියෙක්ගෙ ඇඟෙ හැපිල. එයර් බෑග් තිබ්බ නිසා ජීවිත හානි නැතත් අර අම්මගෙ කකුල තුනට කැඩිල හය මාසයක් එක තැන් වෙලා උන්න. පොඩි එකාගෙ ඔළුව පැළිල තාම බය ඇරිල නෑලු. වාහනේ කන්ඩම්, බීල කියල ඉන්ෂුවරන්ස් ගෙවන්න බෑ කියනවලු. අන්තිමට මොහොතක සුවයට ලක්ෂ හැටක් වතුරෙ.

එක පාරක් එකෙක් සේෆ්ටි හානස් එක නැතුව ඇල්ලකින් බහින්න ගිහින් වැටුන. පණ්ඩිත කමට එබෙන්න ගිහින් අස්සට වැටිල බර ගානක් මලාට පස්සෙ යන්තම් ඔන්න දැන් හුම්මානෙ වටේ වැටක් ගහලලු. බීල, නාල සතියකට එකෙක්වත් ගල්කිස්සෙ මූදෙ ගහන් යනව. බෝපත් ඇල්ලෙ ඉස්සර හැම සති අන්තෙකම එකෙ දෙන්නෙ අවසන් ගමන යන්න තෝර ගත්තු තැනක්. දැන්නං ටිකක් අඩු වෙලා වගේ.

රට වටේම මූද, යන යන තැන ඇළ දොළ තීන රටේ අති බහුතරයකට පීනන්න බෑ, ඒත් ගෙම්බො වගේ වතුර වළක් දැක්කොත් පණිනව, පස්සෙ එකෙක් දෙන්නෙක් කරෙන් ගොඩ එනව.

ලංකාවෙ කීයෙන් කී දෙනාද දන්නෙ ඔය නාන තැන් වල ආරක්ෂාවට ගහලතියෙන කොඩි වල තීරුම ( කී තැනකද ඇත්තටම කොඩි තියෙන්නෙ කියන එකත් ප්‍රස්නයක් ).

ඉස්කෝලවල ජීවිතාරක්ෂාව ගැන වචනයක් කතා කරන්නෙ නෑ. ඉතින්කොහෙද රටේ ජනතාව දැන ගන්නෙ.

අනික් දේ ගිනි ආරක්ෂාව.

දැං කොළඹ පුරා තතට්ටු පිට තට්ටු බිල්ඩින් ගහනව. ඕවගෙන් කීයෙන් කීයද අදාල සම්මත පිළිපදින්නෙ. හදිසියෙ එකක් හරි ගිණි ගත්තොත් අන්න එදාට කට්ටිය ටිකක් කතා කරයි,  ආන්ඩුවවවත්, නගර සභාවවත් දැම්ම මොකට කලබල වෙන්නද.

මෙහෙම බැළුවම ලංකාවෙ කොහෙද ආරක්ෂාව,මිනිස් ජීවිතවල වටිනාකම පිළිබඳ සැලකිල්ලක් දක්වන්නෙ?

මම හිතන්නෙ "මැරෙන එකා මොනා කලත් මැරෙන, කරුමෙ වලක්වන්න බෑ" කියන අපේ පසුගාමී ආගමික මතය තමයි මේ දේවල් මේ තරම්ම නොසලකා හරින්න මුල කියල.

ඒත් ඉතින් ඔය මොන අඩුපාඩුව තිබ්බත්, නුසුදුසු, භයානක රටක් උනත් අන්තිමට අපි කවුරුත් කවද හරි එන්න තියෙන රට වෙච්චි. අබ්බගාතයි කියල මරන්නද?

ඒ නිසා එළඹෙන අලුත් අවුරුද්දෙවත් මිණිස්සුන්ගෙ ජීවිත වලට මීට වඩා වටිනාකමක් දෙන රටක් ජනතාවක් දකින්නට ලැබේවා කියලවත් පතමු විතරක් නෙමෙයි අපි හැමෝම තම තමන්ට පුළු පුළුවන් විදියට පුංචි එවුන්ට "පුදගලික ආරක්ෂාවට මුල්තැන" කියන සංකල්පය තේරුන් කරල දෙන්න උත්සාහ ගමු.

හැමෝටම ප්‍රීතිමත් නත්තලක් සහ සුභ අළුත් අවුරුද්දක්..!